Τί σημαίνει να είσαι πολίτης της ΕΕ;
Ιθαγένεια της ΕΕ
Κάθε άτομο που έχει την ιθαγένεια μιας χώρας της ΕΕ είναι αυτομάτως και πολίτης της ΕΕ.
Η ιθαγένεια της ΕΕ είναι συμπληρωματική της εθνικής ιθαγένειας και δεν την αντικαθιστά.
Η ιθαγένεια της ΕΕ παρέχει σε κάθε πολίτη της ΕΕ ορισμένα σημαντικά δικαιώματα, τα
οποία περιλαμβάνουν:
• το δικαίωμα να κυκλοφορεί ελεύθερα στην. Ευρωπαϊκή Ένωση και να εγκαθί-
σταται οπουδήποτε εντός της επικράτειάς της·
• το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι ως υποψήφιος στις εκλογές του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στις δημοτικές εκλογές στη χώρα της ΕΕ στην
οποία διαμένει, ακόμη και αν δεν είναι υπήκοος της εν λόγω χώρας·
• το δικαίωμα της προστασίας από τις διπλωματικές ή προξενικές αρχές κάθε χώ-
ρας της ΕΕ σε μια τρίτη χώρα (χώρα εκτός της ΕΕ) όπου η χώρα καταγωγής σας της ΕΕ
δεν αντιπροσωπεύεται από προξενείο·
• το δικαίωμα να αναφέρεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το δικαίωμα να προσφεύ-
γει στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, καθώς και το δικαίωμα να απευθύνεται γρα-
πτώς στα θεσμικά όργανα ή τους φορείς της ΕΕ.
© Istockphoto.com5
Ο παρών οδηγός αφορά το δικαίωμά σας να κυκλοφορείτε και να διαμένετε ελεύθερα
στην ΕΕ. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τα άλλα δικαιώματά σας
ως πολίτη της ΕΕ στην επιγραμμική πύλη ενημέρωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Your Europe https://ec.europa.eu/youreurope
Δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας
Το δικαίωμα αυτό είναι από τα πλέον απτά πλεονεκτήματα της Ενωμένης Ευρώπης για
καθέναν από τους πολίτες της. Ήδη, περίπου 11 εκατομμύρια πολίτες της Ένωσης έχουν
επωφεληθεί από το πλεονέκτημα που παρέχει αυτό το δικαίωμα και ζουν τώρα σε άλλο
κράτος μέλος της Ένωσης. Πολλοί περισσότεροι ταξιδεύουν τακτικά σε άλλες χώρες της ΕΕ
για δουλειά ή για τουρισμό χωρίς να υποβάλλονται σε ελέγχους εντός του χώρου Σένγκεν
ή υποβάλλονται σε ταχείς ελέγχους στα σύνορα.
Το άρθρο 21 παράγραφος 1 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει
ότι κάθε πολίτης της Ένωσης έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα
στην επικράτεια της ΕΕ, με την επιφύλαξη των περιορισμών και με τις προϋποθέσεις που
προβλέπονται στις συνθήκες και τις διατάξεις που θεσπίζονται για την εφαρμογή τους.
Εφαρμοστέα νομοθεσία της Ένωσης
Το σχετικό νομικό πλαίσιο είναι η οδηγία 2004/38/EΚ*
(στο εξής: «οδηγία») που ετέθη
σε εφαρμογή για τις χώρες της ΕΕ στις 30 Απριλίου 2006. Η οδηγία κωδικοποίησε και
αναθεώρησε τα υφιστάμενα κοινοτικά μέσα για να απλουστεύσει και να ενισχύσει
το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής για όλους τους πολίτες της
Ένωσης και τα μέλη της οικογένειάς τους.
Μπορείτε να τηλεφορτώσετε την οδηγία στο
https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:158:0077:0123:EL:PDF
* Οδηγία 2004/38/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με το δικαίωμα
των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην
επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών
64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/
ΕΟΚ
Η οδηγία έχει μεταφερθεί από κάθε χώρα της Ένωσης στην εθνική της νομοθεσία. Αν
θέλετε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τα δικαιώματά σας σε μια συγκεκριμένη
χώρα της ΕΕ, πρέπει να συμβουλευθείτε την εφαρμοστέα εθνική της νομοθεσία.
Η Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές, τον Ιούλιο του 2009, για τον τρόπο με
τον οποίο οι χώρες της ΕΕ μπορούν να μεταφέρουν καλύτερα την οδηγία στην εθνική
τους νομοθεσία και για τον τρόπο με τον οποίο η οδηγία μπορεί να εφαρμοστεί αποτε-
λεσματικότερα στην καθημερινή ζωή. Μπορείτε να τηλεφορτώσετε τις κατευθυντήριες
γραμμές από το