Τι πρέπει να κάνετε για να διατηρήσετε το δικαίωμα διαμονής;
Πώς μπορείτε να διατηρήσετε το δικαίωμα διαμονής;
Εσείς και τα μέλη της οικογένειάς σας έχετε το δικαίωμα αυτό όσο χρονικό διάστημα
πληρούνται οι όροι του δικαιώματος διαμονής. Έτσι μπορεί να απολέσετε το δικαίωμα
εάν δεν εργάζεστε πλέον ή αν δεν διατηρείτε την ιδιότητα του μισθωτού ή έχετε
ολοκληρώσει τις σπουδές σας και δεν διαθέτετε επαρκείς πόρους που να καλύπτουν τη
διαμονή σας.
Αν γίνετε βάρος στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, μπορεί το δικαίωμα
διαμονής να τεθεί σε κίνδυνο
Αν προϋπόθεση για το δικαίωμα διαμονής σας είναι να διαθέτετε επαρκείς πόρους
ώστε να μην αποτελείτε βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της χώρας υποδοχής
της ΕΕ (π.χ., όταν δεν είστε οικονομικά ενεργός), το δικαίωμα αυτό μπορεί να αρθεί μόλις
καταστείτε υπέρμετρο βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να υποβάλετε αίτηση κοινωνικής πρόνοιας στη
χώρα υποδοχής, εφόσον την έχετε ανάγκη. Έχετε δικαίωμα να λάβετε αυτή την παροχή
με τους ίδιους όρους με τους ημεδαπούς της χώρας υποδοχής της ΕΕ.
© Dreamstime.com24
Ωστόσο, η χώρα υποδοχής της ΕΕ έχει δικαίωμα να εξετάσει τις περιστάσεις της αίτησής σας.
Μπορούν να εξετάσουν αν η ανάγκη σας να υποβάλετε αίτηση κοινωνικής πρόνοιας είναι
μια περίπτωση προσωρινών δυσκολιών. Θα λάβουν υπόψη τη διάρκεια της παραμονής,
την προσωπική κατάσταση και το ποσό της χορηγούμενης ενίσχυσης.
Εάν η χώρα υποδοχής της ΕΕ καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αποτελείτε υπέρμετρο βάρος
για το σύστημα κοινωνικής της πρόνοιας μπορεί να προβεί στην απέλασή σας. Ωστόσο, το
μέτρο απέλασης δεν μπορεί επ’ ουδενί να είναι αυτομάτως συνέπεια της προσφυγής
σας στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Συνέπειες της απέλασης
Αν απελαθείτε γι’ αυτούς τους λόγους, η χώρα υποδοχής της ΕΕ δεν μπορεί να επιβάλει
απαγόρευση εισόδου και μπορείτε να επιστρέψετε οποτεδήποτε και να έχετε το δικαίωμα
διαμονής εάν πληροίτε τους όρους που περιγράφονται στο κεφάλαιο 6.
Εξαιρούνται τα οικονομικώς ενεργά άτομα
Οι κατηγορίες των οποίων το δικαίωμα διαμονής δεν εξαρτάται από τον όρο των επαρκών
πόρων, όπως οι μισθωτοί ή οι αυτοαπασχολούμενοι, δεν μπορούν να απελαθούν επειδή
λαμβάνουν παροχές κοινωνικής πρόνοιας.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται σ’ αυτό το
μέρος στο άρθρο 14 της οδηγίας.
Μέλη της οικογένειας
Τι συμβαίνει στα μέλη της οικογένειας αν ο πολίτης της ΕΕ απωλέσει
το δικαίωμα διαμονής του;
Διατήρηση της διαμονής από τα μέλη της οικογένειας
Τα μέλη της οικογένειάς σας μπορούν, υπό ορισμένους όρους, να διατηρήσουν το
δικαίωμα διαμονής τους σε περίπτωση θανάτου σας, αναχώρησης ή τερματισμού των
οικογενειακών δεσμών (διαζυγίου, ακύρωσης γάμου ή λήξης καταχωρημένης συμβίωσης).
Δεδομένου ότι το δικαίωμα διαμονής τους απορρέει από το δικό σας δικαίωμα
ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής και εξαρτάται απ’ αυτό, ο θάνατός σας, η αναχώρηση
ή ο τερματισμός των οικογενειακών δεσμών επηρεάζει τη νομική τους θέση στη χώρα
υποδοχής της ΕΕ.
Όταν αποκτηθεί το δικαίωμα μόνιμης διαμονής (βλ. Κεφάλαιο 9), το δικαίωμα αυτό
διατηρείται άνευ όρων ακόμη και σε περίπτωση θανάτου σας, αναχώρησης ή τερματισμού
των οικογενειακών δεσμών.
Και πάλι, η κατάσταση των μελών της οικογένειάς σας διαφέρει ανάλογα με το αν είναι και
αυτά πολίτες της Ένωσης ή όχι.
Είναι και αυτά πολίτες της ΕΕ
Εάν είναι πολίτες της ΕΕ, το δικαίωμα διαμονής τους δεν θίγεται εάν πληρούν τους όρους
του δικαιώματος διαμονής (βασικά πρέπει να είναι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι ή,
εναλλακτικά, σπουδαστές ή άνευ επαγγέλματος με πλήρη κάλυψη ασφάλισης ασθενείας και
επαρκείς πόρους) ή εάν είναι μέλη της οικογένειας πολίτη της ΕΕ ο οποίος πληροί αυτούς
τους όρους (π.χ. συντηρούμενα μέλη της οικογένειας).25
Δεν είναι πολίτες της ΕΕ
Εάν δεν είναι πολίτες της ΕΕ, το δικαίωμα διαμονής τους δεν θίγεται αν πληρούν τους
όρους του δικαιώματος διαμονής από μόνα τους ή εάν είναι μέλη της οικογένειας ενός
ατόμου που πληροί αυτούς τους όρους. Επιπλέον, πρέπει να πληρούν, ανάλογα με τις
περιστάσεις, ορισμένους πρόσθετους όρους που απαριθμούνται παρακάτω.
Θάνατος ή αναχώρηση του πολίτη της ΕΕ
Ο θάνατός σας δεν συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος διαμονής των μελών οικογένειας
που προέρχονται από τρίτη χώρα υπό την προϋπόθεση ότι έχουν διαμείνει στη χώρα
υποδοχής της ΕΕ ως μέλη της οικογένειάς σας τουλάχιστον ένα έτος πριν από το θάνατό
σας,
Μαθητές και οι γονείς τους
Σε περίπτωση αναχώρησής σας, τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από
τρίτη χώρα καταρχήν δεν διατηρούν το δικαίωμα διαμονής τους, αλλά η αναχώρηση ή
ο θάνατός σας δεν πρέπει να επηρεάζουν το δικαίωμα διαμονής των παιδιών σας ή του
γονέα ο οποίος έχει πράγματι την επιμέλεια των παιδιών, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, αν τα
παιδιά είναι εγγεγραμμένα σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, μέχρι την ολοκλήρωση των σπουδών
τους.
Διαζύγιο ή τερματισμός της καταχωρημένης συμβίωσης
Τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα μπορούν να αποκτήσουν
αυτόνομο δικαίωμα διαμονής αν, πριν από την έναρξη των διαδικασιών διαζυγίου ή λήξης
της καταχωρημένης συμβίωσης, ο γάμος ή η καταχωρημένη συμβίωση είχε διαρκέσει
τουλάχιστον τρία χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του ενός χρόνου στη χώρα διαμονής της
ΕΕ.
Επιμέλεια των παιδιών των πολιτών της ΕΕ ή δικαίωμα επικοινωνίας μ’ αυτά
Τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα μπορούν να αποκτήσουν
και αυτά αυτόνομο δικαίωμα διαμονής εάν, με συμφωνία μεταξύ των συζύγων ή των
συντρόφων ή με απόφαση του δικαστηρίου, έχουν την επιμέλεια των παιδιών σας ή το
δικαίωμα επικοινωνίας με το ανήλικο παιδί τους, υπό τον όρο ότι το δικαστήριο αποφάσισε
ότι η επικοινωνία αυτή πρέπει να γίνεται στη χώρα υποδοχής της Ένωσης.
Στην περίπτωση του δικαιώματος επικοινωνίας με ένα ανήλικο παιδί, το δικαίωμα διαμονής
διατηρείται για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται.
Ιδιαιτέρως δύσκολες περιστάσεις
Τα μέλη της οικογένειας αποκτούν επίσης αυτόνομο δικαίωμα διαμονής, αν αυτό
υπαγορεύεται από ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις, όπως σε περίπτωση που έχουν καταστεί
θύματα οικογενειακής βίας ενόσω υφίστατο ο γάμος ή η καταχωρημένη συμβίωση.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν
μέρος στα άρθρα 12 και 13 της οδηγίας.